Cách cho chim non ăn và uống nước

Chim non là những sinh vật yếu ớt và cần được chăm sóc kỹ lưỡng để phát triển khỏe mạnh. Một trong những việc quan trọng nhất là cung cấp đủ thức ăn và nước cho chim non. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách cho chim non ăn và uống nước đúng cách. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những bước cơ bản để nuôi dưỡng chim non một cách an toàn và hiệu quả.

Cho chim non ăn cơm được không?

Là một câu hỏi mà nhiều người nuôi chim thường thắc mắc. Cơm là một loại thức ăn phổ biến và dễ kiếm ở Việt Nam, nhưng liệu nó có phù hợp với hệ tiêu hóa của chim non không?

Để trả lời cho câu hỏi này, chúng ta cần xem xét một số yếu tố sau:

• Loại chim: Không phải tất cả các loại chim đều có cùng nhu cầu dinh dưỡng và khả năng tiêu hóa. Một số loại chim ăn tạp, có thể ăn được cơm và các loại thức ăn khác. Một số loại chim chuyên ăn hạt, có thể ăn được cơm nhưng không nên cho ăn quá nhiều vì sẽ gây béo phì. Một số loại chim chỉ ăn hoa quả và côn trùng, không nên cho ăn cơm vì sẽ gây rối loạn tiêu hóa.
• Lượng cơm: Cho dù chim có thể ăn được cơm hay không, cũng không nên cho ăn quá nhiều. Cơm là một loại thức ăn có hàm lượng tinh bột cao, có thể gây béo phì, đái đường và các bệnh liên quan. Ngoài ra, cơm cũng có thể gây ngộ độc nếu để lâu không sử dụng hoặc bị nấm mốc. Nên cho chim ăn cơm vừa đủ, khoảng một muỗng cà phê mỗi ngày, và luôn đảm bảo cơm tươi và sạch.
• Cách chế biến: Cách chế biến cơm cũng ảnh hưởng đến việc cho chim ăn. Nên cho chim ăn cơm trắng, không nêm gia vị hay dầu mỡ. Các loại gia vị như muối, đường, bột ngọt, nước mắm... có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột của chim, làm giảm khả năng tiêu hóa và miễn dịch. Các loại dầu mỡ như dầu ăn, mỡ heo, bơ... có thể gây béo phì và tăng cholesterol máu của chim, làm giảm tuổi thọ và chất lượng sức khỏe.

Vậy cho chim non ăn gì?

Đây là một câu hỏi phổ biến của những người yêu thích chim cảnh. Tùy thuộc vào loài chim, thức ăn cho chim non có thể khác nhau. Một số loại chim non thích ăn côn trùng, hạt, quả mọng, hoặc là bột ngũ cốc. Tuy nhiên, đa số các loại chim non đều cần ăn nhiều protein để phát triển khỏe mạnh.

Một số cách chế biến thức ăn cho chim non là:

• Cho chim non ăn cám nhiều (pha với nước rồi vo viên) và bổ sung thêm thịt sống (dế, cào cào, thịt, tôm...) để chim to và lông đẹp.
• Cho chim non ăn bột đậu xanh, trứng gà chín, rau xanh và bột xương theo tỉ lệ phù hợp với loài chim.
• Cho chim non ăn cơm nguội hoặc bắt giun, cắt nhỏ hoặc dẫm nhuyễn rồi đút cho chúng ăn nếu chim còn yếu.
• Cho chim non ăn thóc, lúa mạch, hạt kê để tăng sức đề kháng và kích thích gáy.

Ngoài ra, khi cho chim non ăn cần chú ý đến nhiệt độ môi trường, vệ sinh lồng và cóng ăn uống, và theo dõi sức khỏe của chim. Nếu chim non có dấu hiệu bệnh tật như tiêu chảy, da mỏ chảy máu, ngã hay bị muỗi đốt, cần đưa chim đến bác sĩ thú y để điều trị kịp thời.

Phần 1: Làm thế nào để xác định nếu chim non cần được giúp đỡ hoặc cho ăn?

Bước 1: Đeo găng tay là một biện pháp phòng ngừa quan trọng khi tiếp xúc với các loài chim.

Nhiều loài chim có thể mang theo các vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây bệnh cho con người. Găng tay sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng qua da hoặc qua vết thương do chim gây ra. Đặc biệt, khi chăm sóc các con chim non, bạn nên đeo găng tay để tránh bị mổ bởi mỏ sắc nhọn của chúng. Găng tay cũng sẽ giúp bạn dễ dàng vệ sinh sau khi xử lý chim.

Bước 2: Kiểm tra lông là một cách đơn giản để xác định tuổi của chim.

Lông là một loại tế bào biến thái có chức năng bảo vệ, cách nhiệt và giúp chim bay. Chim con mới nở thường không có lông hoặc chỉ có một ít lông mỏng. Khi chim con lớn lên, chúng sẽ phát triển lông đầy đủ và có màu sắc đặc trưng của loài. Vì vậy, nếu bạn nhìn thấy một con chim có lông rậm rạp và đa dạng màu sắc, thì có thể kết luận rằng nó là chim mới ra ràng. Ngược lại, nếu bạn nhìn thấy một con chim không có lông hoặc chỉ có một ít lông trắng, thì có thể kết luận rằng nó là chim non.

Bước 3: Chim ra ràng là những con chim đã trưởng thành đủ để rời khỏi tổ và tự tìm kiếm thức ăn.

Chúng có thể sống độc lập và không cần sự chăm sóc của cha mẹ. Chim ra ràng có thể bay lượn trên bầu trời và khám phá thế giới xung quanh. Chúng vẫn có thể quay về tổ nếu cần thiết, nhưng chúng không còn phụ thuộc vào tổ nữa. Chim ra ràng là một dấu hiệu cho thấy sự phát triển và sinh tồn của loài chim.

Bước 4: Hãy đưa chim non về lại tổ càng sớm càng tốt.

Chim non là những sinh vật yếu đuối và dễ bị tổn thương. Khi bạn gặp một con chim non bị rơi khỏi tổ, bạn có thể giúp nó trở lại nơi an toàn.

Đây là những bước bạn nên làm:

• Tìm kiếm tổ của chim non. Bạn có thể nghe tiếng chim non khác hoặc quan sát chim bố mẹ để xác định vị trí của tổ. Nếu không tìm thấy tổ, bạn có thể tạo một cái tổ tạm thời bằng cách lấy một hộp nhỏ, đục lỗ thoát nước ở đáy và lót vải mềm vào trong.
• Bắt chim non một cách nhẹ nhàng. Bạn nên dùng hai tay để bảo vệ chim non khỏi bị chấn thương. Đặt một tay trên đầu và lưng của chim, và một tay dưới bụng và chân của chim. Không cần lo lắng rằng chim mẹ sẽ từ chối chim non khi bạn đã chạm vào nó. Chim không có khả năng nhận biết mùi, vì vậy họ sẽ tiếp tục nuôi dưỡng chim non khi nó quay lại tổ.
• Sưởi ấm chim non nếu cần. Nếu chim non cảm thấy lạnh, bạn có thể ủ nó trong tay của bạn cho đến khi nó ấm lên. Bạn cũng có thể dùng một chai nước ấm hoặc một túi nhựa chứa nước ấm để làm ấm chim non. Đừng dùng máy sấy tóc hoặc lò vi sóng để sưởi ấm chim non, vì điều đó có thể gây bỏng cho da của chúng.
• Đưa chim non về lại tổ. Nếu bạn đã tìm thấy tổ của chim non, hãy đặt nó vào tổ cùng với các anh chị em của nó. Nếu bạn đã tạo một cái tổ tạm thời, hãy treo nó lên cây gần vị trí bạn tìm thấy chim non, và để cho chim bố mẹ có thể nhìn thấy và nghe thấy con của họ. Bạn cũng nên giữ cho các kẻ săn mồi như mèo hay sóc xa khỏi khu vực này.

Bước 5: Một trong những cách để giúp đỡ các chim con bị bỏ rơi là kiểm tra xem có tổ nào gần đó không.

Bạn có thể nhìn quanh và tìm kiếm các dấu hiệu của tổ, như các cành cây, lông vũ, hay phân chim. Nếu bạn tìm thấy tổ, bạn nên kiểm tra xem có chim con nào khác trong tổ không. Nếu có, bạn nên xem xét tình trạng của chúng. Nếu các chim con khác đã chết, điều đó có nghĩa là tổ vừa bị bỏ rơi, và bạn sẽ phải chăm sóc cho những chú chim non còn sống.

Bạn nên đặt chúng vào một hộp nhỏ, ấm áp, và mang chúng về nhà để nuôi dưỡng. Bạn cũng nên liên hệ với một trung tâm cứu hộ động vật hoang dã để được tư vấn cách chăm sóc cho các chim con một cách an toàn và hiệu quả.

Bước 6: Để xác định giới tính của chim cút, bạn có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau.

Một số phương pháp dựa trên việc quan sát màu lông, tiếng kêu, hành vi và bộ phận sinh dục của chim. Tuy nhiên, không phải phương pháp nào cũng chính xác và dễ áp dụng cho tất cả các loài chim cút. Bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia hoặc thử nhiều phương pháp khác nhau để có kết quả tốt nhất.

Dưới đây là một số cách để bạn có thể nhận biết giới tính của chim cút:

• Màu lông: Một số loài chim cút có sự khác biệt rõ ràng về màu lông giữa chim đực và chim cái. Ví dụ, chim cút Nhật Bản có màu lông xanh lá cây ở chim đực và màu lông nâu ở chim cái. Tuy nhiên, một số loài khác lại có màu lông giống nhau hoặc chỉ khác nhau một chút. Bạn cần nắm rõ đặc điểm của từng loài để có thể phân biệt được.
• Tiếng kêu: Chim đực thường kêu to và nhiều hơn chim cái, đặc biệt là khi muốn giao phối hoặc bảo vệ lãnh thổ. Chim cái thường kêu nhỏ và ít hơn, chỉ khi cần gọi bạn đời hoặc con cái. Bạn có thể nghe tiếng kêu của chim cút trên các trang web hoặc ứng dụng chuyên về âm thanh của động vật để so sánh và nhận biết.
• Hành vi: Chim đực thường hay tỏ ra hung hăng và chiến đấu với các chim khác cùng giới, đặc biệt là trong mùa sinh sản. Chim cái thường hay tỏ ra dịu dàng và chăm sóc cho bạn đời và con cái. Bạn có thể quan sát hành vi của chim cút trong một nhóm để xem chúng có xu hướng gì.
• Bộ phận sinh dục: Đây là phương pháp chính xác nhất nhưng cũng khó áp dụng nhất, vì bạn cần có kinh nghiệm và cẩn thận khi kiểm tra bộ phận sinh dục của chim. Bạn cần nhẹ nhàng nâng đuôi lên và nhìn vào lỗ trứng của chim. Nếu bạn thấy một gờ nổi lên ở giữa hai xương chậu, đó là chim cái. Nếu bạn thấy một lỗ nhỏ ở giữa hai xương chậu, đó là chim đực. Dùng ngón tay kiểm tra nếu bạn không chắc chắn. Nếu bạn không thể xác định được liệu bạn đang giữ chim ra ràng hay chim non, thử để chim ngồi trên ngón tay. Nếu chim có thể quặp vào tay bạn thì đó là chim ra ràng.

Bước 7: Quan sát tổ chim từ xa trong một khoảng thời gian ngắn.

Tổ chim là nơi chim bố mẹ nuôi con và bảo vệ chúng khỏi thời tiết và kẻ thù. Bạn có thể muốn biết thêm về cuộc sống của những sinh vật nhỏ bé này, nhưng bạn cũng cần phải tôn trọng không gian của chúng. Nếu bạn thấy tổ chim trống, đừng vội lo lắng. Có thể chim bố mẹ đang đi tìm thức ăn hoặc nghỉ ngơi ở nơi khác.

Bạn có thể quan sát tổ chim từ xa trong một khoảng thời gian ngắn để xem liệu chim bố mẹ có trở lại hay không. Nhưng đừng tiếp cận quá gần, vì điều đó có thể làm cho chim bố mẹ sợ hãi và bỏ rơi tổ. Hãy nhớ rằng tổ chim là nhà của chúng, và bạn chỉ là một vị khách.

Bước 8: Nếu bạn phát hiện ra một con chim non bị rơi khỏi tổ, bạn có thể giúp nó bằng cách làm một chiếc tổ tạm thời.

Đây là những bước bạn nên làm:

• Kiểm tra xem chim có bị thương hay không. Nếu có, hãy liên hệ với trung tâm cứu hộ động vật hoang dã gần nhất để được hướng dẫn.
• Tìm kiếm tổ gốc của chim. Nếu bạn tìm thấy, hãy đặt chim trở lại vào tổ. Nếu không, hãy tiếp tục bước tiếp theo.
• Làm một chiếc tổ tạm thời bằng cách dùng một túi nhựa nhỏ. Bạn có thể lót túi với các vật liệu mềm, như khăn mặt, khăn tắm nhỏ, hoặc chăn. Hãy tạo một lỗ nhỏ ở đáy túi để thoát nước.
• Đặt tổ ở nơi có bóng râm gần nơi bạn tìm thấy chim. Bạn có thể treo nó lên cây hoặc đặt nó trên một bề mặt cao. Hãy đảm bảo rằng chim có thể được nhìn thấy bởi cha mẹ của nó và không bị quấy rầy bởi các yếu tố bên ngoài.
• Đặt chim vào trong tổ, đặt chân của nó ở dưới mình. Không cần cho chim ăn hoặc uống gì, vì cha mẹ của nó sẽ chăm sóc nó. Hãy giữ khoảng cách với tổ và quan sát từ xa để xem cha mẹ của chim có trở lại hay không.

Bằng cách làm theo các bước này, bạn có thể giúp cho con chim non có cơ hội sống sót cao hơn và trở lại với gia đình của nó.

Bước 9: Rửa tay là một biện pháp phòng ngừa quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân.

Khi bạn tiếp xúc với chim, bạn có thể tiếp xúc với các vi khuẩn hoặc virus có thể gây bệnh cho con người. Chim non đặc biệt dễ nhiễm trùng và có thể truyền nhiễm cho bạn khi bạn đặt chúng vào tổ. Vì vậy, bạn nên rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước sạch sau khi chơi với chim hoặc chăm sóc chúng. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ mắc các bệnh như cúm, viêm phổi, viêm gan hoặc hội chứng hô hấp cấp tính do virus corona (COVID-19).

Phần 2: Làm thế nào để xử lý các bệnh thường gặp ở chim non?

Bước 1: Kiểm tra chim bố mẹ có quay lại tổ trong vài giờ không.

Chim non mới nở cần sự chăm sóc của chim bố mẹ để sống sót và phát triển. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể nhìn thấy một con chim non bị rơi khỏi tổ hoặc bị bỏ rơi. Trong trường hợp này, bạn cần làm gì để giúp đỡ chim non?

Đây là một số bước cơ bản mà bạn có thể thực hiện:

• Kiểm tra chim non có bị thương hay không. Nếu chim non có vết rách, vết cắn, máu chảy hoặc gãy xương, bạn cần đưa nó đến một trung tâm cứu hộ động vật hoang dã gần nhất. Không nên cố gắng chữa trị chim non tại nhà vì bạn có thể làm tổn thương nó thêm.
• Kiểm tra chim non có phải là chim non ít lông hay chim non lông mượt. Chim non ít lông là chim non mới nở chưa có lông hoặc chỉ có một ít lông. Chim non lông mượt là chim non đã có lông đầy đủ và có thể bay một quãng ngắn. Nếu chim non là chim non ít lông, bạn cần tìm tổ của nó và đặt nó trở lại tổ nếu tổ còn an toàn và sạch sẽ. Nếu không, bạn cần tạo một tổ nhân tạo cho chim non bằng cách dùng một hộp giấy nhỏ, lót khăn giấy hoặc cỏ khô và treo tổ ở gần chỗ bạn tìm thấy chim non. Nếu chim non là chim non lông mượt, bạn không nên can thiệp vì nó có thể đang tập bay và chim bố mẹ vẫn chăm sóc nó.
• Kiểm tra chim bố mẹ. Nếu chim bố mẹ không quay lại tổ trong vài giờ hoặc nếu bạn chắc chắn rằng chim bố mẹ không còn sống, bạn cần gọi giúp đỡ cho chim non. Bạn có thể liên hệ với một trung tâm cứu hộ động vật hoang dã hoặc một nhà điều tra động vật để hỏi lời khuyên. Không nên nuôi chim non tại nhà vì bạn có thể không biết cách cho ăn, chăm sóc và huấn luyện chim non để sống tự lập.

Bước 2: Để giúp chim bị thương, bạn cần phải xác định nguyên nhân và mức độ của vết thương.

Bạn có thể làm như sau:

• Tìm vết thương. Nếu chim có vấn đề về di chuyển hoặc vỗ cánh thì có thể nó đã bị thương. Ngoài ra, nếu chim run lẩy bẩy, nó có thể gặp vấn đề. Chim bị thương cũng là một lý do để gọi trợ giúp.
• Bảo vệ chim khỏi các yếu tố bên ngoài. Bạn nên đặt chim vào một hộp nhỏ, ấm áp và yên tĩnh. Đừng để chim tiếp xúc với các con vật khác hoặc các nguồn ồn ào. Bạn cũng nên che hộp lại để chim không bị hoảng sợ.
• Cung cấp nước và thức ăn cho chim. Bạn có thể đặt một bát nhỏ nước vào hộp để chim uống. Bạn cũng nên cho chim một số loại thức ăn phù hợp với loài của nó, chẳng hạn như hạt, trái cây hoặc sâu. Đừng cho chim ăn những thứ có thể gây hại cho nó, như chocolate, cafein hoặc rượu.
• Liên hệ với một trung tâm cứu hộ chim hoặc một bác sĩ thú y. Họ sẽ có thể đánh giá tình trạng của chim và cung cấp các biện pháp điều trị phù hợp. Bạn không nên tự ý chữa trị cho chim bằng các thuốc hoặc dụng cụ không chuyên dụng, vì điều đó có thể làm tổn thương chim hơn.

Một số vết thương phổ biến ở chim là:

• Gãy xương. Điều này có thể xảy ra khi chim bị rơi, va chạm hoặc bị tấn công bởi các con vật khác. Nếu chim gãy xương, bạn sẽ thấy nó khó di chuyển hoặc vỗ cánh, hoặc có thể thấy xương lồi ra ngoài da. Bạn nên gọi trợ giúp ngay lập tức và không nên cố gắng sửa xương cho chim.
• Mất lông hoặc lông bị rách. Điều này có thể xảy ra do các nguyên nhân tự nhiên, như mùa lông rụng, hoặc do các nguyên nhân bất thường, như bệnh tật, nhiễm trùng hoặc stress. Nếu chim mất lông hoặc lông bị rách, bạn sẽ thấy da của nó bị lộ ra hoặc có vết máu. Bạn nên giữ chim ấm áp và yên tĩnh, và liên hệ với một chuyên gia để kiểm tra tình trạng của chim.
• Bị đâm thủng da. Điều này có thể xảy ra khi chim bị cắn, cào hoặc đâm bởi các con vật khác, hoặc bị dính vào các vật sắc nhọn. Nếu chim bị đâm thủng da, bạn sẽ thấy vết thương hở hoặc có mủ. Bạn nên dùng một miếng vải sạch để áp lên vết thương và ngăn máu chảy ra. Bạn không nên dùng thuốc sát khuẩn hoặc băng keo trực tiếp lên da của chim, vì điều đó có thể gây kích ứng. Bạn cũng nên gọi trợ giúp để điều trị nhiễm trùng cho chim.

Bước 3: Nếu bạn yêu thích chim, bạn có thể nghĩ rằng tự nuôi chim là một cách tốt để bảo vệ chúng.

Tuy nhiên, việc này có thể gây ra nhiều vấn đề cho chim và cho bạn.

• Đầu tiên, việc giữ và nuôi chim hoang dã có thể là phạm pháp ở một số quốc gia. Ở Mỹ, bạn phải có được sự cho phép đặc biệt từ chính quyền địa phương và liên bang trong việc nuôi chim hoang dã. Nếu không, bạn có thể bị phạt tiền hoặc tù.
• Thứ hai, việc nuôi chim hoang dã có thể làm hại sức khỏe của chúng. Chim hoang dã có nhu cầu dinh dưỡng và môi trường khác với chim nuôi. Bạn có thể không biết cách chăm sóc chúng đúng cách, hoặc không có đủ thời gian và tiền bạc để cung cấp cho chúng những gì chúng cần. Việc nuôi chim hoang dã cũng có thể làm giảm khả năng sinh tồn của chúng khi được trả lại tự nhiên.
• Thứ ba, việc nuôi chim hoang dã có thể ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái. Chim hoang dã là một phần quan trọng của hệ thống sinh thái, vì chúng giúp thụ phấn, kiểm soát sâu bọ, và duy trì đa dạng sinh học. Khi bạn nuôi chim hoang dã, bạn làm giảm số lượng chim trong tự nhiên, và làm mất đi vai trò của chúng trong hệ thống sinh thái.

Vì những lý do trên, bạn không nên tự nuôi chim hoang dã. Thay vào đó, bạn có thể hỗ trợ các tổ chức bảo vệ chim, như BirdLife International, Audubon, hay Bird Conservation Alliance, hoặc tận hưởng sự hiện diện của chim trong thiên nhiên.

Bước 4: Nếu bạn tìm thấy một con chim non bị rơi khỏi tổ, bạn nên gọi ngay cho nhân viên chăm sóc động vật hoang dã.

Họ là những người chuyên nghiệp có kinh nghiệm và kiến thức về cách nuôi dưỡng và phục hồi sức khỏe cho các loài chim. Bạn có thể liên hệ với họ qua trang web của cơ quan quản lý động vật hoang dã địa phương, hoặc gọi cho bác sĩ thú y hoặc trung tâm cứu trợ động vật gần nhất, vì họ có thể giới thiệu cho bạn các nhân viên chăm sóc động vật ở khu vực của bạn.

Trong khi chờ nhân viên chăm sóc động vật hoang dã đến, bạn có thể làm một số việc để giúp chim non an toàn và thoải mái. Bạn nên cho chim con ăn uống bằng cách sử dụng một ống nhỏ hoặc một que tăm để nhỏ thức ăn vào miệng chim. Bạn có thể dùng thức ăn dành cho chim cảnh hoặc pha loãng sữa bột để làm thức ăn cho chim con. Bạn nên cho chim con ăn từng ít một và thường xuyên, khoảng mỗi 15-20 phút.

Bạn cũng nên giữ cho chim con ấm áp bằng cách đặt chim vào một chiếc hộp nhỏ có lót giấy hoặc vải mềm. Bạn có thể dùng một bóng đèn hoặc một chai nước nóng để tạo nhiệt cho hộp, nhưng đừng để quá gần chim con để tránh bỏng hay quá nóng. Bạn cũng nên để hộp ở một nơi yên tĩnh và tránh tiếp xúc quá nhiều với chim con, vì điều đó có thể làm chim con hoảng sợ hoặc gắn bó với bạn.

Phần 3: Làm thế nào để cho chim non ăn một cách an toàn và hiệu quả?

Bước 1: Nếu bạn đang nuôi giữ chim con, bạn cần biết những rủi ro liên quan đến hành động này.

Tùy thuộc vào quốc gia bạn sống, bạn có thể vi phạm pháp luật bảo vệ động vật hoang dã nếu bạn không có giấy phép nuôi chim. Bạn cũng cần có kiến thức về dinh dưỡng và chăm sóc chim, vì nếu không chim của bạn có thể bị suy dinh dưỡng hoặc bệnh tật. Một số bệnh thường gặp ở chim là bệnh cầu trùng, bệnh nấm, bệnh viêm phổi, bệnh tiêu chảy và bệnh dịch tả.

Nuôi chim con cũng đòi hỏi nhiều thời gian và công sức, vì bạn phải cho chim ăn thường xuyên, ít nhất là 20 phút một lần. Bạn cũng không thể thay thế vai trò của chim bố mẹ trong việc dạy chim những kỹ năng sống tự nhiên, như cách tìm kiếm thức ăn hay né tránh kẻ thù. Chim của bạn có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự gắn bó với con người, vì nó sẽ mất khả năng tự lập và có thể gặp nguy hiểm khi tiếp xúc với người lạ.

Bước 2: Xác định loại chim là một việc thú vị và bổ ích.

Xác định loại chim là một việc thú vị và bổ ích. Bạn có thể học được nhiều điều về thế giới tự nhiên và sự đa dạng của các loài sinh vật. Để xác định loại chim, bạn cần quan sát kỹ các đặc điểm như màu lông, kích thước, hình dạng cánh, mỏ và chân của chim. Bạn cũng nên lắng nghe tiếng hót của chim để phân biệt các âm thanh khác nhau. Bạn có thể tra cứu loài chim bằng cách xem hướng dẫn về chim trên mạng hoặc tìm kiếm trong các sách tham khảo.

Một số loài chim phổ biến mà bạn có thể gặp ở Việt Nam là sẻ, sáo, én, bồ câu, chim sâu, chim chích chòe, chim cu gáy, chim họa mi, chim bói cá và chim công. Mỗi loài chim có những đặc trưng riêng biệt về ngoại hình và hành vi. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các loài chim này qua các nguồn thông tin uy tín.

Việc xác định đúng sẽ dễ dàng hơn nếu bạn biết sơ qua về chim bố mẹ. Tuy nhiên, nếu chim bố mẹ vẫn còn xung quanh, bạn nên để chúng chăm chim con. Chúng có bản năng mạnh mẽ trong việc chăm sóc chim con và được trang bị đầy đủ để làm điều này. Bạn không nên can thiệp vào quá trình nuôi dưỡng của chúng, trừ khi bạn chắc chắn rằng chim con đang gặp nguy hiểm hoặc bị bỏ rơi. Nếu bạn muốn giúp đỡ chim con, bạn nên liên hệ với các tổ chức bảo vệ động vật hoặc các chuyên gia về chim để được tư vấn.

Bước 3: Chim là một nhóm động vật đa dạng có nhiều loại thức ăn khác nhau.

Để xác định nguồn thức ăn của chim, ta cần quan sát hành vi, đặc điểm hình thái và môi trường sống của chúng. Một yếu tố quan trọng là kiểu mỏ của chim, vì nó cho biết chúng có thể ăn được loại thức ăn nào. Ví dụ, chim có mỏ dài và nhọn thường ăn côn trùng, chim có mỏ ngắn và rộng thường ăn hạt hoặc quả mọng, chim có mỏ cong và sắc thường ăn động vật có xương sống như cá, ếch hoặc loài gặm nhấm.

Ngoài ra, ta cũng cần xem xét nơi chim sống và di chuyển để biết chúng tìm kiếm thức ăn ở đâu. Ví dụ, chim sống trên cây thường ăn hạt hoặc quả mọng trên cành, chim sống gần nước thường ăn cá hoặc giáp xác nước ngọt, chim di cư thường ăn các loại thức ăn dễ tìm và dễ tiêu hóa như côn trùng hoặc hạt.

Cuối cùng, ta cũng cần biết rằng những gì chim con ăn phụ thuộc vào những gì chim bố mẹ ăn. Chim bố mẹ sẽ mang về cho chim con những loại thức ăn phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và sự phát triển của chúng. Ví dụ, Chào Mào Lửa sẽ mang về cho chim con những hạt giàu tinh bột và protein, trong khi Quạ sẽ mang về cho chim con những loại thức ăn đa dạng từ hạt, quả mọng đến côn trùng và loài gặm nhấm nhỏ.

Bước 4: Thức ăn cho mèo hoặc chó có thể là một lựa chọn tốt cho những loài chim ăn tạp, nhưng cần phải chú ý một số điều.

Những loài chim ăn tạp thường có nhu cầu protein động vật cao, vì trong tự nhiên, chúng được nuôi bằng côn trùng. Thức ăn cho mèo hoặc chó có thể cung cấp protein động vật cho chim con, nhưng cần phải xử lý kỹ trước khi cho ăn.

• Đầu tiên, bạn nên ngâm thức ăn khô trong nước để làm mềm. Thời gian ngâm khoảng một tiếng, nhưng không quá lâu để tránh thức ăn bị hư. Sau đó, bạn nên vắt bớt nước ra khỏi thức ăn, để chỉ còn lại phần xốp. Nếu thức ăn quá ướt, nó có thể gây ngạt thở cho chim con và dẫn đến tử vong.
• Tiếp theo, bạn nên làm nhỏ thức ăn thành các viên có kích thước phù hợp với miệng chim. Bạn có thể dùng que kem, đũa hoặc kéo đầu ống hút để tạo thành chiếc thìa nhỏ. Bạn nên cho chim con ăn từ từ và nhẹ nhàng, để tránh làm tổn thương niêm mạc miệng hoặc họng của chúng. Nếu chim con không chịu ăn, bạn có thể kích thích chúng bằng cách vuốt nhẹ cổ hoặc đầu của chúng.
• Thức ăn cho mèo hoặc chó chỉ nên là một phần của chế độ ăn của chim con, không nên là nguồn duy nhất. Bạn cũng nên bổ sung các loại thức ăn khác, như hạt giống, trái cây, rau xanh và vitamin. Điều này sẽ giúp chim con phát triển khỏe mạnh và cân bằng dinh dưỡng.
• Ngoài thức ăn cho mèo hoặc chó, bạn cũng có thể dùng các loại thức ăn khác cho những loài chim ăn tạp, nhưng cần phải chọn lựa cẩn thận. Những loài chim ăn tạp cần có nhiều protein động vật để phát triển, vì vậy bạn nên chọn những loại thức ăn có chứa protein động vật, như thịt, trứng, sữa chua hoặc phô mai. Tuy nhiên, bạn cũng không nên cho chim con ăn quá nhiều protein động vật, vì nó có thể gây béo phì hoặc sỏi thận.
• Trước khi cho chim con ăn bất kỳ loại thức ăn nào, bạn nên làm mềm và nhỏ thức ăn bằng cách ngâm trong nước hoặc xay nhuyễn. Bạn cũng nên vắt bớt nước ra khỏi thức ăn, để tránh làm chim con bị ngạt. Bạn nên dùng que kem, đũa hoặc ống hút để cho chim con ăn từ từ và nhẹ nhàng. Nếu chim con không muốn ăn, bạn có thể vuốt ve chúng để khích lệ.
• Thức ăn cho chim con không chỉ gồm protein động vật, mà còn cần có các loại thức ăn khác, như hạt giống, trái cây, rau xanh và vitamin. Điều này sẽ giúp chim con có một chế độ ăn đa dạng và cân bằng dinh dưỡng. Bạn nên theo dõi sức khỏe và tăng trưởng của chim con để điều chỉnh lượng và loại thức ăn phù hợp.

Bước 5: Cho chim ăn thức ăn hạt đối với loài ăn cỏ là một cách tốt để nuôi dưỡng chúng.

Thức ăn hạt có chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết cho sức khỏe của chim. Ngoài ra, thức ăn hạt cũng giúp kích thích hoạt động nhai của chim, giúp giảm nguy cơ bị bệnh răng miệng. Bạn có thể tìm mua thức ăn hạt cho vẹt con tại các cửa hàng thú cưng uy tín hoặc trên mạng.

Ngoài thức ăn hạt, bạn cũng có thể cho chim ăn các loại rau xanh, trái cây và hạt giống. Những loại thực phẩm này cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và độ ẩm cho chim, giúp chúng duy trì sự cân bằng trong cơ thể. Tuy nhiên, bạn nên hạn chế cho chim ăn những loại thực phẩm có đường hoặc muối quá nhiều, vì chúng có thể gây hại cho gan và thận của chim. Bạn cũng nên tránh cho chim ăn những loại thực phẩm có thể gây dị ứng hoặc ngộ độc cho chúng, như sô-cô-la, hành tây, quả bơ hay quả óc chó.

Nếu chim không thể ăn được thức ăn hạt do bị yếu hoặc bệnh, bạn có thể dùng ống tiêm để cho chúng ăn qua thanh quản. Thanh quản là một cơ quan giúp điều tiết luồng không khí và âm thanh của chim. Thanh quản nằm trong họng của chim, có một lỗ nhỏ giao tiếp với khí quản. Bạn phải cẩn thận khi đưa ống tiêm qua lỗ này, vì nếu nhầm vào khí quản, bạn có thể gây ngạt thở hoặc viêm phổi cho chim. Bạn nên dùng ống tiêm nhỏ, có đầu cong và mềm để tránh làm tổn thương niêm mạc thanh quản. Bạn cũng nên dùng thức ăn lỏng hoặc nghiền nhuyễn để cho chim dễ nuốt.

Bước 6: Nuôi chim con cần chú ý đến cảm giác no của chúng.

Chim con sẽ tự biết ăn bao nhiêu để không bị đầy bụng. Nếu chim không muốn ăn nữa, có thể là do chúng đã no rồi hoặc do không thích món ăn đó. Bạn nên theo dõi thái độ của chim để điều chỉnh chất lượng và đa dạng thức ăn.

Bước 7: Chim non không nên uống nước trực tiếp, vì thức ăn của chúng đã cung cấp đủ nước cho cơ thể.

Nếu cho chim uống nước, bạn có thể gây ra nguy cơ chim bị sặc và chết. Chỉ khi chim bị mất nước, bạn mới nên cho chim uống một ít nước uống thể thao hay dịch truyền axit latic để bù lại nước và điện giải. Bạn có thể nhận biết chim bị mất nước qua các triệu chứng như miệng khô, da đỏ và da phía sau cổ không co giãn khi bị véo. Bạn chỉ nên dùng ngón tay nhỏ từng giọt vào mỏ chim để chim có thể hút được chất lỏng.

Bước 8: Cho ăn 20 phút một lần là một nguyên tắc quan trọng khi nuôi chim non.

Chim non cần thức ăn liên tục để duy trì năng lượng và phát triển khỏe mạnh. Thức ăn cung cấp cho chim non các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự sống. Tuy nhiên, bạn không cần phải thức dậy và cho chim ăn lúc nửa đêm, vì chim non cũng cần thời gian nghỉ ngơi. Nếu bạn cho chim ăn quá nhiều hoặc quá ít, chim có thể bị bệnh hoặc chết.

Bạn chỉ cần cho chim ăn từ sáng sớm đến chiều tối, và để lại một ít thức ăn trong lồng cho chim tự ăn khi cần. Bạn nên chọn loại thức ăn phù hợp với loài chim của bạn, và tránh cho chim ăn những thứ có thể gây hại cho sức khỏe của chúng. Ví dụ, bạn không nên cho chim ăn chocolate, cafe, muối, đường hoặc rượu. Bạn cũng nên kiểm tra thường xuyên thức ăn của chim để đảm bảo nó không bị mốc hay ôi.

Bước 9: Không nên chăm sóc chim non quá lâu, vì điều đó ảnh hưởng đến sự phát triển của nó.

Nếu bạn tìm thấy một con chim non bị rơi khỏi tổ, bạn có thể muốn giúp nó sống sót. Tuy nhiên, bạn không nên nuôi chim quá lâu, vì điều đó có thể làm hại cho sự phát triển của nó. Bạn cần tôn trọng tính tự do của chim và chuẩn bị cho nó trở lại thiên nhiên.

Để làm được điều này, bạn cần chú ý đến một số điều sau:

• Giữ chim trong thời gian ngắn nhất có thể. Để có thể thả chim, bạn cần đảm bảo chim không ảnh hưởng sâu sắc và có mối liên kết với bạn. Hạn chế tiếp xúc với chim, và không đối xử với nó như thú cưng.
• Cung cấp cho chim một môi trường an toàn và phù hợp. Bạn cần chọn một lồng rộng và thoáng, có đủ chỗ để chim bay và vận động. Bạn cũng cần bổ sung các vật liệu tự nhiên như cành cây, lá, rơm rạ để tạo cảm giác gần gũi với tổ.
• Cho chim ăn uống đầy đủ và hợp lý. Bạn cần tìm hiểu về loài chim của bạn để biết nó ăn gì và ăn bao nhiêu. Bạn có thể mua thức ăn dành cho chim tại các cửa hàng thú cưng hoặc tự làm từ các nguyên liệu tươi sống như sâu, giun, trái cây, hạt. Bạn cũng cần đặt một bát nước sạch trong lồng để chim uống và tắm.
• Giáo dục cho chim các kỹ năng sống tự lập. Bạn cần dạy cho chim biết cách săn mồi, trốn kẻ thù, giao tiếp với các con chim khác. Bạn có thể làm điều này bằng cách để chim tiếp xúc với âm thanh và hình ảnh của loài chim của nó, hoặc để chim gặp gỡ các con chim hoang dã trong khu vực của bạn.
• Thả chim khi nó đã sẵn sàng. Bạn cần quan sát chim để xem nó có khỏe mạnh, linh hoạt và tự tin hay không. Bạn cũng cần chọn một ngày đẹp trời, không quá lạnh hay nóng, không có gió hay mưa để thả chim. Bạn nên thả chim ở một nơi yên tĩnh, có nhiều cây xanh và ít người qua lại. Bạn có thể để lồng mở ra và để chim tự bay ra, hoặc nhẹ nhàng bắt chim ra khỏi lồng và để nó trên tay của bạn cho đến khi nó bay đi.

Bước 10: Để chim tự ăn ở tuần thứ 4 là một bước quan trọng trong quá trình nuôi dưỡng và huấn luyện chim.

Khi chim được khoảng 4 tuần tuổi, chúng đã có thể bắt đầu học cách tự ăn, nhưng không phải là hoàn toàn. Bạn vẫn cần cho chim ăn bằng tay trong suốt một hoặc vài tháng tiếp theo, nhưng cũng nên để lại một chén thức ăn nhỏ trong lồng để khuyến khích chúng thử nghiệm. Bạn cũng nên đặt thêm một đĩa nước để chim có thể uống khi cần. Bạn sẽ nhận thấy chim dần dần trở nên ít hứng thú khi được cho ăn bằng tay, và đó là dấu hiệu tốt cho thấy chúng đã tự lập hơn.

Bước 11: Cho chim non ăn đến khi nó ra ràng là một việc làm tốt, nhưng cũng cần lưu ý một số điều.

Chim non cần được cung cấp thức ăn phù hợp với độ tuổi và loài của nó, và không nên cho ăn quá nhiều hoặc quá ít. Thời gian để chim non có thể bay tự do phụ thuộc vào từng loài chim, nhưng thường là từ vài tuần đến vài tháng. Bạn có thể kiểm tra bằng cách nhẹ nhàng giơ chim lên và xem nó có thể giữ được sự cân bằng hay không. Khi chim non đã có thể bay, bạn nên thả nó về tự nhiên để nó có thể sống trong môi trường tự nhiên của mình.

Nếu bạn muốn nuôi chim đến khi nó trưởng thành, bạn cần chú ý đến sự thay đổi trong chế độ ăn của chim. Chim trưởng thành sẽ có nhu cầu dinh dưỡng khác với chim non, và bạn cần tìm hiểu về loại thức ăn phù hợp cho chim của bạn. Bạn cũng cần chọn một lồng chim rộng rãi và thoáng mát, và trang bị các vật dụng như bình nước, bát ăn, đồ chơi, và cây nhánh để chim có thể vui chơi và rèn luyện.

Tác giả: Jeff Jones. Biên dịch: Margaret N.

Nguồn: Wikihow. Bản quyền thuộc về: Kallos Vietnam.

Đôi nét về tác giả Jeff Jones

Jeff Jones là chuyên gia về chim tại Nashville, Tennessee. Anh là tác giả của trang web BirdOculars chuyên hướng dẫn kỹ năng nuôi chim cho mọi người. Anh có hơn 18 năm kinh nghiệm và chuyên về nuôi chim và động vật hoang dã. Jeff thử nghiệm để tìm ra cách thúc đẩy tăng trưởng ở loài chim mà anh đang nghiên cứu và lập trang web để giúp người khác làm điều đó.